آیت‌الله منتظری

باشد گاهی اوقات سرازیر می‎شود و سقوط می‎کند. مقصود از شکم پر عثمان، همان غارت بیت المال و تقسیم آن بین خویشاوندانش می‎باشد. بالاخره آن شکم پر و آن ولخرجی ها او را ساقط و سرازیر کرد.

اجتماع مردم برای بیعت با حضرت علی (ع)

"فما راعنی الا و الناس کعرف الضبع الی"

(پس مرا به تعجب نینداخت مگر این که مردم مثل یال کفتار دور من ریختند.) یال کفتار بسیار پرپشت است، در حال دویدن موهای یالش به این طرف و آن طرف می‎ریزند، حضرت می‎خواهد بفرماید: این مردم به حدی از تندرویها، تبعیضات و ظلمهای عثمان به ستوه آمده بودند که بدون این که من از آنها دعوتی کرده باشم بی اختیار ریختند دور من و متوجه من شدند.

"ینثالون علی من کل جانب"

(مردم هجوم می‎آوردند و می‎ریختند بر سر من از هرطرف.)

"ثول" اجوف واوی است، "انثال" "انثول" بوده است، "انثال الماء" یعنی آب ریخت. حضرت می‎خواهد بگوید: مردم همین طور می‎ریختند بر سر من، مثل رودخانه ای که یکدفعه به جایی بریزد. هجوم به حدی زیاد بود که:

"حتی لقد وطئ الحسنان، و شق عطفای"

(تا این که دو شست پایم پایمال، و دو پهلویم پاره شد.)

"عطف" یعنی پهلو؛ سید مرتضی از بعض اهل لغت نقل می‎کند که عرب به انگشت ابهام "حسن" می‎گوید، تثنیه آن "حسنان" است.شرح ابن میثم بحرانی، ج 1، ص 265 و معنای جمله چنین است: فشار جمعیت به حدی بود که دو انگشت ابهام من پایمال شد و دو پهلوی من پاره شد. البته برخی "حسنان" را امام مجتبی و سیدالشهداء(ع) گرفته اند.