آیت‌الله منتظری

متصدی شود خوشحال می‎شود، مگر این که دیگری نتواند به وظایف خود عمل کند.

"ثم خرج فخطب الناس فقال:"

(سپس حضرت خارج شد از خیمه خود و خطاب به مردم فرمود:)

عظمت ملت عرب به واسطه اسلام

"ان الله بعث محمدا(ص) و لیس أحد من العرب یقرأ کتابا، و لایدعی نبوة ، فساق الناس حتی بواءهم محلتهم، و بلغهم منجاتهم"

(به درستی که خداوند حضرت محمد(ص) را برانگیخت در حالی که هیچ یک از افراد عرب کتاب خوان نبود و هیچ کسی هم ادعای پیغمبری نکرده بود، پس پیغمبر مردم را به طرف خدا سوق داد تا این که جای داد آنها را در جایی که باید وارد شوند، و رساند مردم را به محل نجاتشان.)

مراد از "کتاب" در اینجا کتاب آسمانی است، البته نوعا مردم بی سواد بودند و خواندن نمی دانستند، ولی در اینجا مقصود کتاب آسمانی است؛ یعنی با دین نبودند، نوعا بت پرست بودند، مگر بعضی از آنها که یهودی و مسیحی بودند که کتابهای آنها هم تحریف شده بود.

"بواءهم محلتهم" یعنی منزل داد آنان را در جایشان. "محل" اسم مکان از ماده "حلول" است؛ یعنی وارد شدن در جایی. خدا بشر را خلق کرده برای این که او را پرستش کنند و به حقایق عالم وجود پی ببرند، پیغمبراکرم (ص) مردم را از گمراهی و سردرگمی نجات داد و وارد منزلگاهشان کرد. "منجاة" اسم مکان است، یعنی محل نجات، پیغمبراکرم (ص) برای مردم توحید و نبوت و معاد و اخلاق اسلامی آورد، و نجات آنها در همین چیزها بود.

"فاستقامت قناتهم"

(پس سرنیزه هایشان مستقیم شد.)