آیت‌الله منتظری

"هوی" به آن خواستهای زشت می‎گویند که انسان را از سعادت باز می‎دارد.

"تزودوا من الدنیا ما تحرزون أنفسکم به غدا"

(توشه بردارید از دنیا چیزی را که به وسیله آن خودتان را فردا حفظ کنید.)

"حرز" و "حرس" هر دو به معنای حفظ و حراست است. آرزوهای دور و دراز نباید انسان را فریب دهد و از فکر آخرت و فراهم کردن توشه غافل نماید. بعضی ها این منطق را دارند که حالا خوش باشیم آخر عمر توبه می‎کنیم، مگر انسان خبر دارد که چند سال عمر می‎کند تا در آخر توبه کند؟!

در حدیث آمده است وقتی که آیه توبه نازل شد شیطان ناراحت شد، بالای کوهی رفت و بچه شیطانها را صدا زد و گفت: باید فکری بکنیم، ما با زحمت اولاد آدم را اغوا می‎کنیم، فریب می‎دهیم، دنبال دنیا و شهوات می‎بریم، یکدفعه پشیمان می‎شود و توبه می‎کند و تمام زحمت های ما از بین می‎رود، هر یک از بچه شیطانها پیشنهادی کرد، اما شیطان بزرگ نپسندید تا این که الخناس - یعنی تأخیر اندازنده - پیشنهاد کرد: ما که بر اولاد آدم مسلط هستیم هر موقع خواست توبه کند می‎گوییم حق با تو است اما چند روز دیگر صبر کن تا فلان کارت تمام شود، به همین صورت هر وقت می‎خواهد مهیای توبه شود تأخیر می‎اندازیم، آرزوها و شهواتش را در مقابل چشمش مجسم می‎کنیم، تا مرگ او برسد و موفق به توبه نشود، این پیشنهاد به نظر شیطان خوب آمد.بحارالانوار، ج 60، ص 197، چاپ بیروت به نقل از امالی صدوق، ص 287

این خطبه تمام شد. سید رضی (ع) در دنبال خطبه کلام مفصلی دارد راجع به امتیازاتی که در این خطبه از نظر ادبی و فصاحت و بلاغت هست، برادرانی که اهل ادبند خودشان مطالعه کنند، چون مفصل است من وقت برادران را نمی گیرم.