آیت‌الله منتظری

با خشونت بود، لغزش در آن طبیعت زیاد بود، و بعد از لغزش عذرخواهی می‎کرد.

دفاع ابن ابی الحدید معتزلی از عمر، و پاسخ آن

توضیح این قسمت در جلسه گذشته بیان شد، اما در اینجا مطلبی را عرض کنیم: خشونت عمر خیلی معروف است، حتی عامه هم این مطلب را قبول دارند. ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه این تندی و خشونت عمر را وسیله ای برای دفاع از او قرار داده، می‎گوید: این که وقتی پیغمبراکرم (ص) در بستر بیماری فرمود کاغذی بیاورید می‎خواهم برای شما چیزی بنویسم، عمر گفت: "ان هذا الرجل لیهجر" این مرد هذیان می‎گوید، به خاطر طبیعت تندی بوده که عمر داشته و دست خودش نبوده است؛ می‎خواسته خوب حرف بزند ولی توهین می‎شده، وگرنه او قصد توهین کردن نداشته است.شرح ابن ابی الحدید، ج 1، ص 183

معروف است که عمر در مورد بیعت با ابوبکر گفت: "ان بیعة أبی بکر کانت فلتة - و قد کانت کذلک - الا ان الله وقی شرها"هنوز جنازه پیغمبراکرم (ص) از زمین بلند نشده بود، و حضرت علی (ع) در حال غسل و کفن پیامبر بود، اینها در سقیفه جمع شدند، پنج نفر با ابوبکر بیعت کردند و بعد هم راه افتادند و با شانتاژ و تبلیغات و تهدید و ارعاب دیگران را هم آوردند. در زمینه این کلام عمر نگاه کنید: صحیح بخاری، ج 4، ص 180، باب رجم الحبلی؛ ابن ابی الحدید، ج 2، ص 23؛ مصنف عبدالرزاق، ج 5، ص 441 تا 445 بیعت با ابوبکر یک چیز ناگهانی و فکر نشده ای بود که انجام یافت، خدا ما را از شرش حفظ کند - و اگر به معنای ماضی باشد - خدا ما را از شرش حفظ کرد. "فلتة" این است که انسان فکر نکرده و ناگهانی کاری را انجام دهد. این کلام عمر زیر سؤال بردن بیعت با ابوبکر است.

ابن ابی الحدید در شرح خطبه 26 نهج البلاغه می‎گوید: قد کان سبق من عمر ان قال: "ان بیعة أبی بکر کانت فلتة وقی الله شرها فمن عاد الی مثلها فاقتلوه" بیعت ابی بکر کار بی فکر و ناگهانی بود که خدا شرش را حفظ کرد، اگر کسی بعد از این