آیت‌الله منتظری

پیامدهای روگردانی از جهاد

"فمن ترکه رغبة عنه ألبسه الله ثوب الذل و شملة البلاء"

(کسی که جهاد را ترک و از آن اعراض کند خدا به این آدم لباس ذلت و عبای بلا می‎پوشاند.)

"رغب عنه" یعنی از او اعراض کرد، و اگر به "فی" متعدی شود و گفته شود "رغب فیه" یعنی در آن رغبت کرد و به او متمایل شد. "شملة" به معنای لباسی است که مشتمل بر انسان می‎شود مثل عبا، و در بعضی نسخه ها به صورت فعل آمده است "و شمله" یعنی شامل شد او را بلا، اما ظاهرا "شملة" باشد بهتر است.

"و دیث بالصغار و القماءة ، و ضرب علی قلبه بالاسداد"

(و به واسطه کوچکی و فرومایگی ذلیل می‎شود، و بر قلبش پرده های گمراهی زده می‎شود.)

"قماءة" به معنای "صغار" است، یعنی کوچک شدن و حقارت. "اسداد" جمع "سد" است. یعنی کسی که از جهاد اعراض کند خدا سدها و پرده هایی بر دلش می‎اندازد و درک و تعقل و شعور سیاسی از او گرفته می‎شود.

انسان تو سری خور ضعیف النفس است، فرهنگش را از او گرفته اند. قدرتهای بزرگ وقتی می‎خواهند بر کشوری مسلط شوند اول فرهنگ مردم را می‎گیرند، درک مردم را از بین می‎برند به نحوی که گویا اصلا نمی فهمند که تو سری خور هستند.

در بعضی از نسخه ها به جای "اسداد" "اسهاب" دارد،شرح ابن ابی الحدید، ج 2، ص 74؛ همچنین در پاورقی عبده، ج 1، ص 63؛ و منهاج البراعة، ج 3، ص 390 این قول بیان شده است. یعنی پرگویی؛ آدمهایی که کوچک و ذلیل می‎شوند به جای این که اهل کار و فعالیت باشند اهل سیاست بافی و پرگویی هستند، زیرا شجاعت ندارند، نمی توانند در مقابل دشمن ایستادگی کنند، این پرگویی پرده ای است که مانع از حرکت و عمل آنها می‎شود.

"و ادیل الحق منه بتضییع الجهاد"

(و حکومت حق از این شخص زایل می‎شود برای این که جهاد را ضایع کرده است.)