صفحه ۴۰۲

"خبط" یعنی سیر کردن بدون راهنما؛ معمولا در صرف می‎گویند: باب مفاعله برای فعل طرفینی است، مثلا "قاتل زید عمرا" یعنی زید و عمرو درصدد کشتن یکدیگر برآمدند، ولی بعضی از بزرگان از جمله مرحوم آیة الله شیخ محمدحسین اصفهانی معروف به کمپانی در حاشیه کفایه می‎فرمایند: باب مفاعله برای فعل طرفینی نیست، و ظاهرا حق هم با ایشان است؛ فعلی مانند "ضرب" که با تجهیز و آمادگی صورت می‎گیرد معمولا طرف هم عکس العمل نشان می‎دهد و طرفینی می‎شود، اما لازم نیست همه جا طرفینی باشد. "خبط الغی" یعنی در وادی گمراهی سرگردان است، اما اگر کسی وسائل سرگردانی خود را فراهم کند و با عنایت مخصوصی در راه گمراهی برود، با لجاجت در وادی گمراهی برود، می‎گویند "خابط الغی"؛ و باب مفاعله برای این معناست که عنایت فاعل را نسبت به فعل بفهماند. "ادهان" به معنای روغن مالی است لکن در اینجا به معنای سازش است. "ایهان" ممکن است از "وهن" به معنای تاریکی نیمه شب باشد، یعنی انسان خودش را در تاریکی بیفکند و سازش کند، ممکن هم هست به معنای ضعف نشان دادن باشد. لذا معنای کلام حضرت این می‎شود: نیست بر من نه تهمت سازش و نه ضعف نشان دادن.

گناه ترور شخصیت و ترور شخص

از کلام حضرت معلوم می‎شود که عده ای حضرت امیر را متهم می‎کردند که در جنگ با دشمن کوتاهی می‎کند و به فکر سازش با دشمن است، و حضرت این خطبه را در مقام دفاع از خود می‎فرماید. از نظر اسلام تهمت گناه خیلی بزرگی است، آن هم به حضرت علی (ع) که در رأس جامعه قرار گرفته است.

یکی از چیزهایی که خیلی مهم است و برادران به آن توجه دارند، این که بسا کسانی به شخصیتهای اجتماعی و دینی وصله می‎چسبانند و در جامعه آنها را سبک می‎کنند؛ ترور شخصیت مثل ترور شخص است بلکه گناهش بیشتر

ناوبری کتاب