صفحه ۳۰۱

رموز قرآن را می‎داند باید مرجع باشد تا اسرار و رموز قرآن را از او بیاموزیم. لذا حضرت می‎فرماید:

رد احتمالات پنجگانه

"و الله سبحانه یقول: (ما فرطنا فی الکتاب من شئ)سوره انعام، آیه 38"

(و خدای سبحان می‎گوید: ما در قرآن چیزی را فروگذار نکردیم.)

یعنی در کتاب همه اینها وجود دارد. در واقع از اینجا حضرت استدلال می‎کند بر این که نه خدا دین را ناقص گذاشته و نه پیغمبر خدا کوتاهی کرده است.

"و قال: فیه تبیان لکل شئ"

(و خداوند فرموده: در قرآن هر چیزی را بیان کرده است.)

این عبارت نهج البلاغه عبده است، و ظاهرش این است که این جمله آیه قرآن باشد ولی در قرآن این عبارت را نداریم، آنچه در قرآن داریم این است: (و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شئ)سوره نحل، آیه 89 ای پیغمبر نازل کردیم بر تو کتاب را تا بیان کننده هر چیزی باشد.

"تبیان" مصدر است از ماده "بین". مصادری که بر این وزن است همه اش "ت" اول آن مفتوح است؛ مثل "تکرار، تعداد، تمثال"، غیر از دو کلمه که اول آنها مکسور است: "تبیان" و "تلقاء".

اگر نقل عبده درست باشد و کلمه "و قال" در کلام حضرت باشد، باید گفت حضرت نقل به معنا کرده اند؛ یعنی حضرت آیه قرآنی را به عبارت خودشان ذکر کرده اند، و نقل به معنا معمول است؛ یک جمله شما می‎فرمایید، دیگری عین آن جمله را نقل نمی کند، مضمون آن را به عبارت خودش می‎گوید.

ناوبری کتاب