آیت‌الله منتظری

"یذری الروایات اذراء الریح الهشیم"

(روایات را این طرف و آن طرف می‎ریزد، همان طور که باد آشغالها را پراکنده می‎کند.)

به برگهای خشک و ساق گندم وقتی که خشک و شکسته می‎شود "هشیم" می‎گویند. "ذرو" به معنای بالا بردن است، در آیه قرآن دارد: (تذروه الریاح)سوره کهف، آیه 45 باد آن را بالا می‎برد. "یذر" روایت شده که مجرد باشد، "یذری" هم روایت شده که از باب افعال باشد، هر دو به یک معناست.

روایاتی از پیامبراکرم (ص) برای آنها نقل شده بود که باید در آن دقت می‎کردند تا معنایش را بفهمند؛ زیرا هر حدیثی در محیط خاصی گفته شده است، باید محیط و شرایط خاص هر حدیثی را - از قبیل این که راوی مسائل کیست، اهل کجا بوده - مورد دقت قرار داد تا حدیث را فهمید.

با دقت و بررسی دقیق در اخبار و روایات می‎توان بر طبق آن فتوی داد و حکم کرد. حضرت می‎فرماید: این دسته نظیر باد هستند، همان گونه که باد بدون هدف و بی حساب و ادراک، خار و خاشاک را این طرف و آن طرف پراکنده می‎کند، و همان گونه که عمل باد بر طبق منطق و عقل نیست و خوب و بد را ادراک نمی کند، اینها هم با روایات پیغمبر این گونه عمل می‎کنند و بدون دقت و تأمل آنها را این طرف و آن طرف می‎ریزند و هیچ گونه علمی نسبت به مضامین اخبار ندارند.

"لاملئ و الله باصدار ما ورد علیه"

(پر نیست به خدا قسم تا بتواند صادر کند آنچه را که بر او وارد می‎شود.)

یعنی مشکلات علمی و مسأله ای را که از او می‎پرسند خوب به آنها احاطه ندارد و نمی داند چه جوابی بدهد. انسان باید به جوانب مسأله و روایات آن محیط باشد تا بتواند نظر بدهد و فتوی یا حکمی صادر کند.