آیت‌الله منتظری

"موضع فی جهال الامة"

(در بین مردم نادان یکه تازی می‎کند.)

"موضع" یعنی تاخت و تاز دارد. آیه شریفه قرآن دارد: (و لاوضعوا خلالکم)سوره توبه، آیه 47 در بین شما می‎تازانند.

خلاصه حضرت می‎فرماید: این دسته در بین مردم نادان تاخت و تاز دارند، جلال و جبروتی برای خودشان درست کرده اند، و در مقام فتوی و قضاوت نشسته اند، چنین افرادی جهلشان مربوط به خودشان نیست بلکه مردم را به دور خودشان جمع کرده و وادار می‎کنند که از آنها پیروی کنند.

"عاد فی أغباش الفتنة"

(در ظلمت های فتنه می‎دود.)

"عاد" از ماده "عدو" به معنای دویدن است، یعنی می‎دود و می‎تازاند. در بعضی از نسخه ها "غار" آمده، یعنی غافل و یا فریب دهنده؛ در نقل اصول کافی "عان" آمده،کافی، ج 1، ص 55، باب البدع و الرأی، حدیث 6 یعنی اسیر، جمع آن می‎شود "عوانی". "أغباش" جمع "غبش" است، به معنای آخر شب که کاملا تاریک است؛ در بعضی از نسخه ها "أغطاش" دارد جمع "غطش"، آن هم به معنای تاریکی است.

انسان در تاریکی باید خیلی آهسته و دست به عصا برود که در چاه نیفتد. این دسته در تاریکی می‎دوند و از افتادن در چاه هم باکی ندارند، می‎خواهند آقایی و ریاست خود را حفظ کنند. مردم هم به دنبال آنها در چاه می‎افتند.

"عم بما فی عقد الهدنة"

(از دیدن آنچه در صلح و صفا هست کور است.)

یعنی آدمی که فتنه انگیزی می‎کند نمی داند که صلح و صفا هم به نفع خودش و هم به نفع جامعه است، لااقل به عذاب و عقاب خدا گرفتار نمی شود، اما این معنا را نمی فهمد، به همین دلیل او کور است و در فتنه که تاریکی است می‎تازد و مردم را