قال: "أیما داع دعا الی الهدی فاتبع، کان له مثل أجر من اتبعه، لاینقص من أجورهم شئ، و أیما داع دعا الی ضلالة فأتبع کان علیه مثل وزر من اتبعه لاینقص من آثامهم شئ"تفسیر کبیر فخر رازی، ج 20، ص 18؛ و منهاج البراعة، ج 3، ص 254 هر دعوت کننده ای که مردم را به هدایت دعوت کند و از او پیروی شود، برای اوست مثل اجر و ثواب پیروان، و از اجر و ثواب پیروانش کم نمی شود؛ و هر دعوت کننده ای که مردم را به گمراهی دعوت کند و از او پیروی شود، برای اوست مثل گناه پیروان، بدون این که از گناه پیروانش کم شود.
بنابراین کسانی که رهبر فکری جامعه هستند و عقاید و افکار و ایده مردم به دست آنهاست خیلی باید دقت کنند؛ فتوی دهندگان، اهل منبر و گویندگان که مردم پای منبر و صحبت آنها نشسته اند تا چیزی یاد بگیرند، معارف و احکام اسلامی را از آنان یاد بگیرند، وظیفه آنان خیلی سنگین است؛ اگر فکر و مطالعه کرده مطالب حق را برای مردم بگویند، اجر پیروان به آنان نیز داده میشود؛ و اگر مطالب غلط برای مردم بگویند و در آنها انحرافی پیدا شود، گناه پیروان برای آنان نیز نوشته میشود.
معروف است که "لاأدری نصف العلم" نمی دانم، نصف علم است. همین که بداند نمی داند، نصف از کمال را طی کرده است. مجهولات ما خیلی بیشتر از معلوماتمان میباشند، لذا باید جواب هر سؤالی را که نمی دانیم صریحا بگوییم نمی دانیم تا مردم به اشتباه نیفتند.
دشواری اجتهاد دینی
خوب است مطلبی را اینجا تذکر بدهم: گاهی افرادی اشکال میکنند که چرا در رساله ها علما و مراجع میگویند "احتیاط این است" و فتوای صریح نمی دهند؟ جواب این است که غیر از معصومین که منبع علمشان خداست ما هرچه بدانیم
.jpg)
