آیت‌الله منتظری

ای کسانی که ایمان آورده اید اگر تقوی داشته باشید خدا برای شما نیرویی قرار می‎دهد که بتوانید بین حق و باطل فرق بگذارید.

کسی که دارای تقوی باشد و خودش را از هوای نفس و عصبیت ها و کبر و غرور حفظ کند و واقعا طالب حق و حقیقت باشد، خداوند برای این شخص نیرویی قرار می‎دهد که این نیرو سبب شود او بتواند بین حق و باطل فرق بگذارد. بنابراین خدا وعده هدایت به کسانی داده است که خودخواه نباشند، تعصب نداشته باشند و نگویند: (انا وجدنا آباءنا علی أمة و انا علی آثارهم مهتدون)سوره زخرف، آیه 22 ما پدران خویش را بر آیین و عقایدی یافتیم و بر آثار آنها هدایت شده ایم.

بنابراین کسی که تقوی ندارد و به افکار خودش بیشتر اهمیت می‎دهد و در فکر پیاده کردن اندیشه و نظرات خود می‎باشد، خداوند او را به حال خودش وا می‎گذارد.

حضرت در بیان ویژگی ها و خصوصیات این گروه می‎فرماید:

"فهو جائر عن قصد السبیل"

(پس چنین آدمی - در مقام اعتقادات و معارف - از راه اعتدال منحرف است.)

این کلام حضرت علی (ع) به سه صورت نقل شده است: "جائر"، "جائز" و "حائر"؛ اگر "جائر" باشد یعنی "مائل" کسی که از حق میل می‎کند و از حق برمی گردد، "سلطان جائر" یعنی پادشاهی که از حق برگشته است. "جائز" از ماده "جواز" است یعنی از راه معتدل منحرف است. "حائر" یعنی متحیر. "قصد السبیل" یعنی راه معتدل، "سبیل" یعنی راه و "قصد" یعنی معتدل، از باب اضافه صفت به موصوف است.

این شخص از راه معتدل و راه راستی که انسان را به هدف می‎رساند برمی گردد، نمی خواهد افکار و عقاید واقعی اسلام را دریابد.