(والعصر، ان الانسان لفی خسر)سوره عصر، آیات 1 و 2 قسم به عصر و زمانه که انسان خودش در زیانکاری است. رفیق بد، محیط بد، سازمان و گروه بد، اینها همه زمینه برای انحراف انسان میشوند؛ اما اگر انسان عاقل باشد نباید تحت تأثیر محیط و دوست نادان و سازمان غلط قرار بگیرد.
در زندان یکی از بچه ها به اصطلاح تغییر ایدئولوژی داده بود، چون سازمان مورد علاقه او دستور تغییر ایدئولوژی را داده بود این شخص انحراف خود را به سازمان نسبت میداد، در حالی که خدا به همه ما عقل و فکر و هوش داده است، انبیا را برای هدایت ما فرستاده، بزرگان دین را فرستاده، اگر چنانچه کسی کج رفت و در چاه افتاد، قبل از هر کس دیگری باید خودش را ملامت کند.
روز قیامت مردم به شیطان میگویند: خدا تو را لعنت کند که ما را به راههای کج انداختی، شیطان میگوید: (فلا تلومونی و لوموا انفسکم)سوره ابراهیم، آیه 22 مرا ملامت نکنید خودتان را ملامت کنید. و باز قرآن میفرماید: (ما أصابک من حسنة فمن الله و ما أصابک من سیئة فمن نفسک)سوره نساء، آیه 79 نیکی هایی که به شما میرسد از طرف خداست و آنچه زشتی و بدی به شما میرسد از ناحیه خودتان است.
آنچه از طرف خدا میرسد غیر از کمال هیچ نیست، منتها کمال وقتی در مسیر دل انسان میافتد انحراف و اخلاق باطل انسان باعث آلودگی آن کمال میشود. فلاسفه برای این معنا مثال میزنند: خورشید فقط نور دارد، همین نور اگر از شیشه صاف عبور کند زلال و صاف است ولی اگر از شیشه کدر یا قرمز عبور کند به صورت کدر و قرمز عبور میکند؛ دلیل کدورت و قرمزی نور، آن شیشه کدر و قرمز است.