آیت‌الله منتظری

ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه خود می‎گوید: وقتی همه مردم با حضرت علی (ع) بیعت کردند، حضرت علی نامه ای به معاویه نوشت و مضمون نامه این بود که مسلمانها همه با من بیعت کرده اند، کشتن عثمان هم با مشورت و تحریک من نبوده است و خلاصه من در کشتن عثمان دخالت نداشته ام، بیعت با من با مشورت مسلمین صورت گرفته و مسلمانان با من بیعت کرده اند، تو هم سران شام را پیش من بفرست.

معاویه می‎دانست که نمی تواند با حضرت علی (ع) کنار بیاید و آبش با حضرت در یک جوی نمی رود، او برای این که خلافت حضرت علی را متزلزل کند نامه ای به زبیر که از صحابه رسول الله و دارای شخصیت اجتماعی بود به این مضمون نوشت: از معاویة بن ابی سفیان به امیرالمؤمنین زبیر، من از مردم شام برای تو بیعت گرفتم، کوفه و بصره را دریاب که پسر ابوطالب از تو بر آنها سبقت نگیرد، و برای طلحه به عنوان جانشین تو بیعت گرفتم، پس خون عثمان را طلب کنید و جدی باشید، خدا شما را پیروز و دشمن شما را مخذول می‎نماید. زبیر نامه معاویه را به طلحه نشان داد، هر دو به هوس خلافت و حکومت پیش حضرت علی (ع) آمدند که ما می‎خواهیم برای انجام عمره به مکه برویم، حضرت فرمود: شما برای انجام عمره به مکه نمی روید، می‎خواهید نقض بیعت کنید، قسم خوردند که والله چنین قصدی نداریم، حضرت فرمود: مجددا بیعت کنید، آنها دوباره بیعت کردند و آن را با قسم های غلاظ و شداد محکم کردند، وقتی رفتند حضرت فرمود: در میدان جنگ با اینها برخورد خواهم کرد.شرح ابن ابی الحدید، ج 1، ص 231 و 232 آنها بعد عایشه را تحریک کردند و جنگ جمل را به راه انداختند.

پس در حقیقت مؤسس جنگ جمل معاویه بود که طلحه و زبیر را تحریک کرد، و جنگ صفین را هم خودش به پا کرد، جنگ نهروان هم مولود جنگ صفین بود،