آیت‌الله منتظری

سید رضی (ره) شیوه اش این بوده که قسمت هایی از یک خطبه را که به نظر او جنبه ادبی و فصاحت و بلاغتش ممتازتر بوده ذکر می‎کرده، و از این رو اسم کتاب را "نهج البلاغة" گذاشته است یعنی روش بلاغت، و چه خوب بود اگر مرحوم سید رضی تمامی آن خطبه ها را برای ما نقل می‎کرد و خطبه ها را تقطیع نمی کرد؛ زیرا منابع و کتابهایی که در اختیار سید رضی بوده در اختیار ما نیست، و بسیاری از آنها از بین رفته است.

تعریف فصاحت و بلاغت

"بلاغت" یعنی سخن گفتن مطابق با مقتضای حال و مقام، یعنی مناسب با موقعیت و درک و استعداد شنونده با رعایت فصاحت در آن کلام، "فصاحت" یعنی زیبا بودن کلمات و جملات.

چنانچه کلامی از نظر واژه ها و جمله ها خیلی زیبا و لطیف باشد اما از نظر محتوا بی مناسبت باشد، چنین کلامی فصاحت دارد ولی بلاغت ندارد؛ ولی اگر از نظر محتوا بجا و مناسب باشد ولی الفاظش آن زیبایی و تناسب لازم را نداشته باشد، این کلام بلاغت ندارد؛ زیرا کلامی دارای بلاغت است که هم مناسب با موقعیت و درک و استعداد شنونده باشد و هم دارای فصاحت باشد.

خصوصیات آل پیامبر

"موضع سره"

(آل پیامبر محل اسرار پیامبر هستند.)

"سر" مطلبی است که انسان به هر کسی نمی تواند بگوید. از اینجا معلوم می‎شود پیغمبراکرم (ص) علاوه بر مطالب علنی که برای همه مردم بیان می‎کرده اند، مطالب سری هم داشته که فقط در اختیار آل خود می‎گذاشته اند که قدر مسلم در زمان پیامبر حضرت علی (ع) بوده است.

"و لجاء أمره"

(و پناهگاه امور پیامبرند.)

مفرد مضاف در صورتی که عهد و قرینه خلافی در کار نباشد دلالت بر جمع