مردم قرار داده شد خانه ای است مبارک در مکه. اما بدترین ساکنین را داشت - مقصود از همسایه ها که معنای جیران است ساکنین مکه است - مکه مبارک بود اما مردم مکه در آن روز بدترین مردم، هم جاهل بودند هم عادات زشت و غلط داشتند هم گرفتار جنگ و ستیز و تقلید از پدران خود بودند.
خصوصیات مردم فتنه زده
"نومهم سهاد"
(خوابشان بیداری بود.)
مردم توجه داشتند که گرفتار فتنه ها هستند اما راه فرار و نجاتی نداشتند، و به قدری ناراحت بودند که خوابشان بیداری بود؛ یعنی خواب راحتی نداشتند، مثل مردم زمان ما که میدانند این عادات و رسوم غلط و تقلید از غرب چقدر برایشان در زندگی فشار و صدمه آورده، اما راه فرار و رهایی ندارند، و به قدری ناراحت اند که خوابشان بیداری است. آدمی که در زندگی برای خودش شرایطی درست کرده که مثلا خانه اش باید چطور باشد، ماشینش چطور باشد، وسائل زندگی چطور باشد، و برای رسیدن به آنها خود را گرفتار قرض و... کرده است، این انسان خواب راحتی ندارد و چنین مردمی خوابشان بیداری است.
"و کحلهم دموع"
(و سرمه چشمشان اشکهایشان بود.)
"دموع" جمع "دمع" است، یعنی اشک چشم؛ حضرت میخواهد بگوید: به جای سرمه که وسیله زینت است در چشمشان اشک ظاهر بود؛ شرایطی بود که در زندگی برای خودشان درست کرده بودند، مثلا مردی که دختر خود را به دست خودش زنده به گور میکرد قطعا ناراحت و گریان بود، اما این عادت زشتی بود که برای خودشان درست کرده بودند و قدرت آن که بتوانند خود را از آن نجات
.jpg)
