الحمدلله رب العالمین والصلوة والسلام علی خیر خلقه محمد و آله الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین الی یوم الدین.
سخن گفتن از کتاب شریف "نهج البلاغه" و معرفی آن بدان گونه که هست کار دشواری است؛ زیرا این اثر ارزشمند رشحه ای از رشحات قدسی انسان والایی است که شناخت ابعاد وجودی او برای انسانهای معمولی بسیار دشوارتر میباشد. اینک به چند خصلت از خصلت هایی که در طول تاریخ سبب دشواری شناخت و توصیف آن حضرت شده است اشاره میکنم:
1 - عمق معرفت و ایمان او به مبدأ و وحی و نبوت و معاد و به طور کلی غیب عالم هستی.
2 - علم و عمل و اخلاص وصف ناپذیر آن حضرت در صحنه های مختلف زندگی.
3 - کمال وجودی و جامعیت آن حضرت نسبت به همه ارزشهای انسانی و خصلت ها و کمالاتی که نیل به همه آنها برای یک انسان والا- که در فضای آمیخته با وحی و در دامن معلمی الهی همچون پیامبراکرم (ص) تربیت شده - امکان پذیر میباشد.
4 - جامع اضداد بودن آن حضرت؛ در طول تاریخ بشریت، انسانهای برتر معمولا در یک یا چند خصلت و کمال از دیگران برتر بوده اند که طبعا موجب شهرت آنان و اعجاب دیگران شده است؛ ولی آن حضرت - به اعتراف و اذعان همگان حتی محققین غیر مسلمان و غیر شیعه همچون جرج جرداق مسیحی مؤلف کتاب "صوت العدالة الانسانیة" و ابن ابی الحدید معتزلی شارح نهج البلاغه - جامع همه کمالات و خصلت های ممکن و متضاد با یکدیگر میباشد.