صفحه ۵۸

است؛ سنت عبارت است از قول معصوم، فعل معصوم و تقریر معصوم (ع) پس فعل و تقریر معصومین را زیاد باید مطالعه کنید. تاریخ پیامبر در جنگها را مطالعه کنید، پیامبر در جنگها برخوردش با دشمنان چگونه بود، بعد از پیروزی برخوردش با دشمنان چگونه بوده و عفو و گذشت هایی که پیامبر داشته است حتی نسبت به دشمنان، دنبال انتقام جویی نبوده است بلکه دنبال هدایت مردم بوده، می‎خواسته حتی المقدور مردم را جذب کند؛ تا جنگ بوده جنگ می‎کند، وقتی که پیروز شد انتقام جویی نمی کرده؛ اهل مکه با آن همه جنگهایی که با پیامبر کردند، وقتی پیامبر پیروز شد همه را عفو کرد... اذهبوا فانتم الطلقاء.

اگر عالم یا مجتهد در مسائل سیاسی می‎خواهد اظهارنظر کند باید نسبت به جامعه شناخت داشته باشد، مسائل سیاسی را آگاه باشد و این که در دنیا چه می‎گذرد و چه حقه بازیهایی هست، باید وارد باشد تا بتواند اظهارنظر کند "زلة العالم زلة العالم" لغزش عالم لغزش عالم است؛ عالم باید خودش اهل مطالعه و اهل شناخت نسبت به مصالح و مفاسد جامعه اسلامی باشد تا بتواند درست اظهارنظر کند.

عالم امروزی اگر می‎خواهد وجودش در جامعه مفید باشد باید همه چیز بلد باشد: فقه، اصول، تاریخ پیامبر(ص)، تاریخ ائمه (ع)، مسائل اقتصادی، مسائل سیاسی، جامعه شناسی، ادیان و مذاهب را باید اجمالا بداند، مثلا بی اطلاع نباشد که یهود چه می‎گویند، مسیحی ها چه می‎گویند؛ قرآن ناظر به ادیان و ملل است، مزایای قرآن از همین جا معلوم می‎شود؛ من بارها به آقایان توصیه کرده ام که در وقت بی کاریتان یک دوره تورات و انجیل را تا آخر مطالعه کنید تا بدانید چه چیزهایی در آنها هست و بدانید قرآن چقدر عظمت دارد.

عالمی که می‎خواهد وجودش نافع باشد باید جامع باشد. فلسفه

ناوبری کتاب