آیت‌الله منتظری

خطبه 1 (درس 36)

موضوع بحث ما درسهایی از نهج البلاغه بود. خطبه اول نهج البلاغه که قسمت آخر آن مربوط به حج است مطرح شد. گفتیم که حج بر کسی واجب می‎شود که مستطیع باشد، یعنی توانایی رفتن و برگشتن مکه را داشته باشد و زندگی او از این ناحیه فلج نشود.

توضیحاتی پیرامون استطاعت زنان و مردان

عرض کردم که خواهران زودتر از برادران مستطیع می‎شوند، چون معمولا مخارج آنها بر عهده شوهران است؛ به علاوه مهر یا طلبی هم از شوهر دارند، یا از پدر یا مادر ارثی برده اند و یا کارکردی در منزل دارند، بنابراین وقتی همه اینها محاسبه شود هزینه مکه رفتن از آن به دست می‎آید.

بعضی از مردها هم هستند که خانه ای دارند و در آن نشسته اند، کار دستی هم دارند؛ مثلا بناست یا این که در استخدام دولت است، ضمنا یک ملک مختصری دارد که اگر آن را بفروشد و به مکه برود و برگردد زندگی او به هم نمی خورد؛ زیرا از همان کار دستی و یا کار دیگری که دارد زندگی او اداره می‎شود، پس او هم مستطیع است؛ از این رو اشخاص زود مستطیع می‎شوند، حالا اگر در اثر شرایطی نتوانند گذرنامه بگیرند این مسأله دیگری است، ولی اگر بتوانند باید فعالیت و کوشش