آیت‌الله منتظری

ویژگی های کتاب حاضر برخورداری از تعدد منابع است؛ مؤلف با مراجعه به آراء و اندیشه های مختلف و اشرافی که بر آنها داشته است - به ویژه آنجا که به دیدگاههای اهل سنت باز می‎گردد - به شرح نهج البلاغه نشسته است؛ و در جای جای کتاب، اشارات او به آرای دیگران و منابع آنها را می‎توان یافت، و می‎دانیم که تتبع در منابع و تنوع دیدگاهها موجب غنی تر شدن و پختگی رأی خواهد بود.

11- روان بودن در عین عمیق بودن: ویژگی دیگر این کتاب که ویژگی عمومی گفتار و نوشتار آیت الله منتظری است، سلاست و نغز گفتاری است. اصولا روان بودن در عین عمیق بودن از عهده کسی برمی آید که بر آنچه می‎گوید احاطه داشته و آن را به نحو کامل و دقیق فهمیده و هضم کرده باشد. بالاترین هنر این است که انسان به گونه ای سخن گوید که عوام بفهمند و خواص بپسندند. مقولات فلسفی - کلامی که حتی برای خواص با عبارات مغلق و دشوار بیان می‎شوند، در این نوشته ها هرگاه بالضرورة نیازی به آن افتاده است با زبانی ساده و بدون تنقیص مطلب بیان شده است.

12- درسی بودن: یکی دیگر از ویژگی های این کتاب که آن را از سایر شروح ممتاز می‎سازد درسی بودن آن است، که به تبعیت از روش تدریس معظم له در بازگویی و یادآوری چکیده درس قبل، از تمثیل و استعاره و تشبیه - با هدف تفهیم، نه به منظور استدلال - برخوردار است.

این کتاب در رشته های گوناگون معارف بسیار سودمند است، جنبه ادبی و لغت شناسی آن در سطور پیش باز گفته شد، تنوع و چند بعدی بودن محتوا نیز قبلا مذکور افتاد، و این همه به جنبه درسی بودن و روش تدریس آن جذابیت می‎بخشد.

13- بعد عرفانی: بلندترین مفاهیم و معانی عرفانی را در این کتاب می‎توان پیدا کرد. شرح خطبه 104 از نمونه دروس اخلاقی است که سرشار از پندهای عمیق و نکات آموزنده می‎باشد که چون گوینده اش را می‎توان تجسم عینی آن دانست بر جذابیت گفتار افزوده است.

خطبه بلند قاصعه از پربارترین درسهای حضرت استاد است که در آن بحث شیطان از دیدگاهی اخلاقی و اجتماعی و با تشبیهات و تمثیلات عالی مورد توجه