صفحه ۴۵۶

(هل اتی علی الانسان حین من الدهر لم یکن شیئا مذکورا) آیا بر انسان زمانی گذشت که چیز قابل ذکری نبود؟ (انا خلقنا الانسان من نطفة امشاج نبتلیه) ما انسان را از نطفه مخلوط خلق کردیم برای این که او را مورد آزمایش قرار دهیم. مخلوط بودن نطفه اشاره است به اختلاط نطفه زن و مرد و ترکیب آن از ژنهای مختلف که روحیه های مختلف اجداد را به انسان منتقل می‎کنند. (فجعلناه سمیعا بصیرا) پس این انسان را در مقام خلقت شنوا و بینا قرار دادیم، یعنی به او عقل و تمیز دادیم؛ (انا هدیناه السبیل) در عین حال راهنماییش نیز کردیم و راه حق را به او نمایاندیم، اینجا اشاره به فرستادن انبیاست؛ (اما شاکرا و اما کفورا)سوره دهر، آیات 1 تا 3 این دیگر بسته به همت انسان است که یا شکرگزار باشد که از نعمت خلقت و هدایت به خوبی استفاده کند، و یا کفران نعمت کند و از آن به وجه صحیح استفاده نکند و سرانجام آن عذاب و غضب الهی باشد، چنانچه قرآن فرمود: (سبحانک فقنا عذاب النار)سوره آل عمران، آیه 191.

بنابراین قهرا ما احتیاج به انبیا و پیامبران که وسایط وحی اند داریم، اما نه فقط برای تأمین زندگی مادی بشر آن گونه که بوعلی سینا استدلال می‎کرد، بلکه برای تأمین سعادت زندگی مادی و همچنین زندگی معنوی انسانها که مربوط به آینده انسان می‎شود.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

ناوبری کتاب