"حجت" به حسب لغت به معنای "ما یحتج به" است؛ یعنی چیزی که در مقام مخاصمه و گفتگو به آن استدلال میکنند و با آن بر حریف خود غلبه میکنند. اگر خدای تبارک و تعالی پیامبر و کتاب برای ما فرستاده باشد آن وقت در مقام محاجه بر ما حجت دارد؛ یعنی خدا بر ما غالب است. اما اگر خدا ما را هدایت و راهنمایی نکرده باشد ما حجت داریم و میگوییم خدایا راه را به ما نشان ندادی. قرآن شریف میگوید: (قل فلله الحجة البالغة)سوره انعام، آیه 149 بگو دلیل رسا از طرف خداست. "محجة قائمة" یعنی راه ثابت و پایدار.
به طور کلی از این عبارت نهج البلاغه استفاده میشود که همیشه از طرف خدا تکالیف و دستوراتی بین مردم هست که یا به وسیله پیامبران به آنها ابلاغ میشود و یا ائمه ای که جانشین آنها هستند.
حال در اینجا به نحو اجمال از نبوت بحث میکنیم:
نبوت عامه و نبوت خاصه
نبوت بر دو نوع است:
1 - نبوت عامه
2 - نبوت خاصه
نبوت عامه معنایش این است که به طور کلی ارسال پیامبران لازم و ضروری است یا خیر.
نبوت خاصه بعد از اثبات نبوت عامه است، یعنی بعد از آن که ثابت کردیم که باید نبی و پیامبری از طرف خدا فرستاده شود آن وقت راجع به هر یک از پیامبران و از جمله راجع به نبوت حضرت خاتم الانبیاء(ص) بحث کنیم و این که نبوت آن حضرت از چه راهی برای ما ثابت میشود.