منتقل میشوند و برخی در متن اصلی میمانند و لذا دقیق ترین برگردان نیز نمی تواند جایگزین متن اصلی شود، زیرا هیچ ترجمه ای وفادار به تمام متن اصلی نخواهد بود.
2- شروح ناقص: عمده کتبی که در شرح نهج البلاغه تحریر شده اند، شرح خطبه یا خطبه ها، شرح نامه یا نامه ها و یا شرح قسمتی از نهج البلاغه است. برخی از شروح نیز موضوعی هستند، مانند این که درباره نبوت یا اصولا عقاید به گزینش و بیان و شرح سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه که مرتبط با موضوع است پرداخته اند؛ پاره ای از این کتابها مانند شرح عبده مبسوط است، اما فقط بخشی از نهج البلاغه را شامل میشود.
3- شروح کامل: از شروح کامل میتوان دو شرح را نام برد که یکی شرح و تفسیر نهج البلاغه محمدتقی جعفری است و دیگری شرح ابن ابی الحدید معتزلی. شرح نسبتا کامل دیگری ترقیم یافته است به نام شرح نهج البلاغه "المقتطف من بحارالانوار للعلامة المجلسی"این کتاب توسط آقای علی انصاریان استخراج و تنظیم شده است.. شرح مذکور بر پایه چهار شرح از ابن میثم، ابن ابی الحدید، راوندی و کیدری تنظیم و تصحیح شده؛ و توضیحات کلام حضرت علی (ع) را از خلال بحارالانوار اخذ کرده است؛ این شرح در حقیقت شرحی نقلی به شمار میآید.
در مورد شروح باید به این نکته توجه داشت که در اغلب آنها بیش از آن که مطالب مسطور عبارت از شرح مفاد نهج البلاغه باشد، مشتمل است بر شرح افکار پراکنده مقرر آن. شارح از مجموعه ای از مباحث عقلی و ذهنی و اجتماعی و... پراکنده در حول محور یکی از سخنان امام استفاده کرده و به بهانه کلام امام فصل کشافی از افکار و اندیشه های خویش را به میان نهاده است، به گونه ای که اگر سخن امام را از میان مجموعه گفتارها برداریم هیچ خللی ایجاد نشده، و گویی نویسنده ای به نگارش اثری در تبلیغ اندیشه های شخصی خویش پرداخته است. این قبیل کتابها کمتر در خدمت شناختن محتوای سخن امام بوده، اما در عین حال
.jpg)
