صفحه ۴۳۶

عالم دیگر داریم، چنانچه نسبت به بعد از مرگ این معنا مسلم است که ما پس از مرگ به عالم برزخ و از عالم برزخ به عالم قیامت می‎رویم. عالم برزخ همان عالم مثال است و نمونه آن در این عالم خواب است، چیزهایی که در خواب مشاهده می‎شود و لذتها یا ناراحتی های آن همگی وجود مثالی دارند، موجودات عالم خواب جسم هستند و طول و عرض و عمق دارند ولی جسم مادی نیستند و به آن تجرد برزخی و مثالی گفته می‎شود.

پس هر یک از ما، دو بدن دارد: یکی بدن مادی و دیگری مثالی، که در باطن بدن مادی وجود دارد و همان است که در خواب فعال می‎باشد و از بدن مادی جدا می‎شود.

بنابراین همان گونه که هر فردی در دنیا علاوه بر وجود مادی یک وجود مثالی و برزخی دارد که در خواب ظاهر می‎شود، قبل از این که در این عالم موجود شود در یک عالم دیگری یک وجود مثالی داشته است و به آن عالم ملکوت می‎گویند و نمونه های عالم ناسوت در آن موجود است منتها قبل بودن آن نسبت به این عالم طولی است - نظیر قبل بودن علت نسبت به معلول - نه زمانی، زیرا حرکت و زمان در عالم مجردات تصور نمی شود، و این که در قرآن آمده: (و کذلک نری ابراهیم ملکوت السموات و الارض)سوره انعام، آیه 75 و ما ملکوت آسمانها و زمین را به ابراهیم نشان می‎دادیم، مقصود عالمی است که صفحه تمام نمای این عالم است و هرچه اینجا هست در آنجا منعکس است.اسفار، ج 3، ص 512

عالم مثال در قوس نزول و صعود

پس ما یک عالم مثال پیش از ناسوت داریم و یکی بعد از آن، و در حقیقت هر دو

ناوبری کتاب