صفحه ۳۹۵

خدایی نیست جز تو، منزهی تو خدایا و استمداد می‎نمایم به حمد تو، من گناهی را انجام دادم و به خود ظلم کردم، از من بگذر، تو بهترین غافرین (بخشایندگان گناه) هستی.

در قرآن هم می‎فرماید: (فتلقی آدم من ربه کلمات فتاب علیه)سوره بقره، آیه 37 تلقی کرد و گرفت حضرت آدم از خدا کلمه هایی را و در اثر این کلمه ها خدا توبه اش را پذیرفت.

ولی در روایات زیادی دارد که به آدم یاد داده شد که متوسل به پنج نور مقدس بشود، و آن کلمات این است که به او گفتند بگو: "یا رب اسئلک بحق محمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین الا تبت علی"بحارالانوار، ج 11، ص 177، حدیث 24؛ و ج 12، ص 66 . چون اینها مقرب نزد خدا هستند و اسامی آنان را آدم بر ساق عرش دید و متوجه شد که آنان در صلب او می‎باشند، به واسطه توسل به آنان خدا توبه او را قبول کرد. بالاخره ممکن است که هم آن دعا باشد و هم توسل به بزرگان و مقربین درگاه خدا و این دو منافاتی با هم ندارند. بالاخره اینها سبب شد که خداوند توبه او را پذیرفت.

این داستان خلقت حضرت آدم در نهج البلاغه بود که به یاری خداوند آن را تمام کردیم، حالا به اینجا می‎رسد:

هبوط آدم یا توبه او کدام مقدم بود؟

"و أهبطه الی دار البلیة"

(و خداوند او را به خانه امتحان پایین آورد.)

ظاهر عبارت نهج البلاغه که "حضرت آدم توبه کرد و خدا او را به دار بلا آورد" این است که اول حضرت آدم در بهشت توبه کرد و سپس به دار دنیا آورده شد. در قرآن هم آیاتی داریم که دلالت بر همین معنا می‎کند: (و عصی آدم ربه

ناوبری کتاب