صفحه ۳۸

نویسنده مذکور سپس این حقوق را در عالی ترین حد خود در نهج البلاغه تعقیب می‎کند و به آن مستند می‎سازد.نهج البلاغة و الفکر الانسانی المعاصر، المستشار الثقافی للجمهوریة الاسلامیة الایرانیة بدمشق، رجب 1414 ه' . ق، مقاله: حقوق الانسان فی نهج البلاغة، الدکتور حسین الزین، ص 93 الی 103؛ و ایضا مقاله: حقوق الانسان فی نهج البلاغة، الدکتور علی صادق الشیخ عمار، ص 125 الی 136 از جمله در فرازی از مقاله خود می‎نویسد:

"مسلمان و غیرمسلمان در حقوق مساوی هستند به ویژه در حق حیات؛ امام علی (ع) در این زمینه می‎گوید: "خون غیرمسلمان مانند خون ماست" و نیز می‎فرماید: "خون مسلمان مانند خون ذمی - غیرمسلمانی که در جامعه اسلامی و تحت حمایت آن است - محترم است"؛ همچنین در برابر قانون و اموال عمومی مساوی هستند".

مدارک و مستندات این حقوق در مقاله فوق مضبوط است.

همان علی که وقتی خلخال از پای یک زن اهل ذمه می‎ربایند، صرف نظر از عقیده و ایدئولوژی آنان بر این ستم ناراحت می‎شود و می‎گوید: "اگر مسلمانی از اندوه این ستم بمیرد قابل سرزنش نیست".نهج البلاغه، خطبه 27 و در نامه به مالک اشتر که مأمور به حکومت مصر بود، درباره رعایت حقوق مردم مصر می‎نویسد: "فانهم صنفان: اما اخ لک فی الدین او نظیر لک فی الخلق"نهج البلاغه، نامه 53 مردم مصر - که تو بر آنان حکومت می‎کنی - یا برادر دینی تو هستند (اگر مسلمانند) و یا نظیر تو هستند در خلقت (یعنی آنان که مسلمان نیستند بالاخره همنوع تو و انسانند).

اساس اسلام بر عدالت و رعایت حقوق همه افراد استوار است. علی (ع) هیچ نوع اجباری را در امر حکومت و حتی پذیرفته شدن رهبری خویش از سوی مردم تجویز نمی کرد. او در نخستین روزهای خلافت که ایام بیعت بود به آن دسته از یارانش که از بیعت نکردن برخی از صحابه پیامبر، مانند سعد بن ابی وقاص و عبدالله بن عمر، با حضرت علی (ع) نگران بودند فرمود: "هر کس را که نمی خواهد

ناوبری کتاب