آیت‌الله منتظری

"و العزیمة بوهنه"

(و آدم تصمیم را به سستی و ضعف تصمیم فروخت.)

آدم تصمیم داشت که به گفته خدا عمل کند. اهمیت انسان به تصمیم و اراده اوست. یک وقت انسان در یک کار مهمی تصمیم می‎گیرد بعد زن و بچه انسان و یا رفیق و فرد دیگری چیزی می‎گوید و انسان زود منصرف می‎شود، این دلالت دارد بر این که انسان ضعف اراده دارد و قاطع نیست. اهمیت مردان بزرگ روزگار به قاطعیت در تصمیم آنهاست، انسان قاطع وقتی فهمید این راه حق است دیگر هیچ کس نمی تواند او را منع یا منحرف کند.

"و استبدل بالجذل وجلا، و بالاعتزاز ندما"

(و آن خوشحالی را که در بهشت داشت با ترس و وحشت عوض کرد، و به جای آن عزت و بزرگواری که داشت پشیمانی برای خودش خرید.)

در بعضی نسخه ها "اغترار" آمده، یعنی پس از گول خوردن پشیمان شد، ولی اگر "اعتزاز" باشد مناسب تر است، "اعتزاز" به معنای عزت و بزرگواری است.

آدم در بهشت خوشحال بود، وقتی که از آن گندم خورد به او گفتند از بهشت بیرون برو، پس ترس و وحشت او را گرفت، آن خوشحالی را که در بهشت داشت با ترس و وحشت عوض کرد. و به جای آن عزت و بزرگواری که داشت پشیمانی برای خودش خرید؛ یعنی کاری کرد که دنبالش پشیمانی داشت.

اجمالا این بیان حضرت علی (ع) راجع به خلقت حضرت آدم و سجده ملائکه و تخلف شیطان و فریب خوردن آدم توسط شیطان و بیرون کردن او (آدم) از بهشت بود.