آیت‌الله منتظری

در حقیقت آنچه روح عبادت است انقیاد کامل و تسلیم مطلق در برابر خداوند است، این روحیه موجب کمال و رشد معنوی انسان است؛ و آنچه موجب سقوط و هلاکت ابدی می‎شود، پیدا شدن روحیه طغیان و تکبر در برابر حق تعالی است.

سؤال و درخواست شیطان از خدا

در بعضی از روایات آمده شیطان پس از رانده شدن از بهشت و سقوطش پیش خدا، به خدا گفت: من خیلی تو را عبادت کردم حالا پاداش من چه می‎شود؟ جواب آمد که تو حالت تکبر و خودبینی پیدا کردی و عبادتهای خود را تباه کردی و اگر چیز دیگر و حاجتی غیر از پاداش می‎خواهی بگو، گفت: حاجت من این است که تا روز قیامت زنده باشم جریان تقاضای زنده ماندن شیطان تا روز قیامت در سوره اعراف آیه 15، و سوره حجر آیه 37، و سوره ص آیه 80 آمده است؛ همچنین در تفسیر نور الثقلین، ج 2، ص 9 و بر اولاد آدم مسلط باشم و همچون جریان خون در رگ و ریشه بنی آدم، بر افکار و اندیشه آنان احاطه داشته باشم، به نحوی که من آنها را ببینم ولی آنها مرا نبینند؛ و خدا خواسته او را اجابت نمود.

در بعضی روایات هست که شیطان شش هزار سال خدا را عبادت کردتفسیر عیاشی، ج 2، ص 242 در حالی که معلوم نیست این سالها از سالهای دنیا بود یا از سالهای آخرت؛ و سالهای آخرت، هر روزش هزار سال می‎باشد؛سوره حج، آیه 47 شیطان یک چنین سابقه ای در عبادت داشت ولی با پیدا شدن حالت تکبر و خودبینی سابقه و ارزش او از بین رفت نهج البلاغه، خطبه 192. این است که حضرت می‎فرماید: "و تعزز بخلقة النار، و استهون خلق الصلصال".