صفحه ۳۲

بزرگ انسانی از زمان صدور آن تا هرچه تاریخ به پیش رود و هرچه جامعه ها به وجود آید و دولت ها و ملت ها متحقق شوند، و هرقدر متفکران و فیلسوفان و محققان بیایند و در آن غور کنند و غرق شوند.

هان ! فیلسوفان و حکمت اندوزان بیایند و در جملات خطبه اول این کتاب الهی به تحقیق بنشینند و افکار بلندپایه خود را به کار گیرند و با کمک اصحاب معرفت و ارباب عرفان این یک جمله کوتاه را به تفسیر بپردازند و بخواهند به حق وجدان خود را برای درک واقعی آن ارضاء کنند، به شرط آن که بیاناتی که در این میدان تاخت و تاز شده است آنان را فریب ندهد و وجدان خود را بدون فهم درست بازی ندهند و نگویند و بگذرند، تا میدان دید فرزند وحی را دریافته و به قصور خود و دیگران اعتراف کنند؛ و این است آن جمله: "مع کل شئ لا بمقارنة و غیر کل شئ لا بمزایلة".

این جمله و نظیر آن که در کلمات اهل بیت وحی آمده است، بیان و تفسیر کلام الله است که در سوره حدید است و برای متفکران آخر زمان آمده است: (و هو معکم این ما کنتم)سوره حدید، آیه 4." صحیفه نور، ج 14، ص 224 و 225. پیام امام خمینی به شرکت کنندگان در کنگره هزاره نهج البلاغه به تاریخ 1360227

هنگامی که می‎شنویم انسان اشرف مخلوقات و مسجود ملائک است، چون به پیرامون خویش نظر می‎کنیم گرد ناباوری بر این سخن می‎نشیند؛ اما وقتی در تاریخ بشریت سلوک می‎کنیم و به محمد(ص) و علی (ع) و فاطمه (س) و حسن (ع) و حسین (ع) و شهیدان راه عدالت و آزادی می‎نگریم، آنگاه مصادیق سخن فوق را یافته و درمی یابیم آنان که از این فرهنگ به دور افتاده اند - گرچه واجد حقوق انسانی خویش هستند - فرهنگشان به مراتب حیوانیت نزول کرده است.

علی (ع) آن روح بزرگی بود که در ساعات تغسیل و تدفین پیامبر(ص) نیز با او بود،

ناوبری کتاب