صفحه ۳۰

به راستی بسیار مشکل است که شما بین شخصیتهای بزرگ تاریخ جز علی بن ابیطالب (ع) و چند تن انگشت شمار دیگر، کسی را پیدا کنید که این همه شرایط سازنده یک خطیب و سخنور بی مانند را داشته باشد؛ و بدون شک اگر تاریخ مشاهیر سخنوران عرب را به دقت بررسی کنید، خواهید دید که در این گفتار هرگز اغراق و گزافی وجود ندارد.

نهج البلاغه از نظر محتوا

گفته اند: کلام علی (ع) برتر از سخن بشری و گنجینه ای است گرانبها از مسائل فکری، عقیدتی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که بزرگان تاریخ بشری به عمق آن پی نبرده اند.

به عنوان مثال می‎توان به موضوع حساس و اساسی اجتماعی، یعنی مسأله رهبری اشاره کرد که همواره و در همه جای دنیا موضوعی مهم بوده، هست و خواهد بود.

خطبه ها و کلمات قصار این کتاب عظیم گاه بسان قوانین و تئوریهای اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و حقوقی عصری است که عصر اوج گیری دانش و تمدن انسانی شناخته می‎شود و گاه بلندمرتبه تر از آن و ژرف و جذاب و تأمل کردنی.

در محتوای نهج البلاغه قرنها پیش از عالی ترین حقوق انسانی، حق حاکم بر رعیت، حقوق مردم بر حکام، حقوق مخالفان، روش کشورداری، روان شناسی اجتماعی، آسیب شناسی جامعه و گروههای اجتماعی و... سخن به میان آمده که نشان می‎دهد علی (ع) عصرها و قرنها از نسل خویش پیش افتاده و شاید سر تنهایی او نیز همین باشد.

از آنجا که کتاب حاضر عهده دار شرح نهج البلاغه است و سفینه ای عظیم و راهوار در اقیانوس این کتاب است که خواننده به مدد آن می‎تواند در نهج البلاغه سیر کند و پهنه ها و کرانه هایی از آن را بنگرد و محتوایش را دریابد، این مقدمه از بیان اهمیت و توصیف ناقص خود در باب محتوای نهج البلاغه بی نیاز است و خواننده را به متن کتاب ارجاع می‎دهد. اما این کتاب مخلوق کیست ؟!

ناوبری کتاب