آیت‌الله منتظری

"و مختلفون بقضائه و امره"

(و به قضا و قدر خدا رفت و آمد می‎کنند و امور و مقدرات او را می‎رسانند.)

منظور از رساندن، ممکن است رساندن به نیروهای پایین تر و مثلا به این عالم باشد، یا آن طور که از روایات استفاده می‎شود به امام وقت یا پیامبر می‎رسانند.منهاج البراعة، ج 2، ص 19؛ و نیز مدرکی که در پاورقی قبل ذکر شد. پس قسم دوم از ملائکه آنها هستند که ابلاغ کننده دستورات خدا به پیامبران یا امام وقت و یا مقدرات مردم به نیروهایی پایین تر هستند.

3- "و منهم الحفظة لعباده، و السدنة لابواب جنانه"

(و گروهی از آنان حافظ بندگان خدا، و نگهدارنده درهای بهشت هستند.)

قسم سوم از ملائکه کسانی هستند که بندگان خدا و بهشت خدا را حفظ می‎کنند.

در روایت است که دو ملک در یمین و یسار انسان هستند که او را حفظ می‎کنند.تفسیر قمی، ج 1، ص 360؛ و مثل این روایت در توحید صدوق، ص 368؛ و اختصاص، ص 401 قرآن هم همین معنا را می‎گوید: (له معقبات من بین یدیه و من خلفه یحفظونه من امر الله)سوره رعد، آیه 11 از برای هر فردی تعقیب کننده هایی هست در جلو و پشت که او را حفظ می‎کنند.

"معقب" یعنی کسی که تعقیب می‎کند. ملائکه هستند که هر کسی را زیر نظر می‎گیرند و تا یک حدودی انسان را حفظ می‎کنند، ولی اگر اجلش برسد آن وقت اینها دست نگه می‎دارند. ضمیر "ه" در "له" ممکن است که به خدا برگردد، یعنی برای خدا تعقیب کنندگانی هستند، ولی ظاهرش این است که "ه" به شخص برمی گردد.

"حفظة" جمع "حافظ" و اسم فاعل است. این عبارت همان مفاد آیه قرآن است