آیت‌الله منتظری

نظرات مختلف راجع به ملائکه

از روایات در مورد ملائکه مطالبی استفاده می‎شود، و نیز قرآن در این باره مطالبی دارد و فلاسفه نیز حرفهایی دارند، قرآن می‎گوید: (أولی أجنحة مثنی و ثلاث و رباع)سوره فاطر، آیه 1 صاحب بالهایی هستند، بعضی از آنها دو بال بعضی سه بال و بعضی چهار بال دارند.

بعضی از فلاسفه که نمی توانستند این مطلب را هضم کنند می‎گفتند: مراد از بال نیروهایی است که ملائکه دارند؛ ولی عده ای می‎گویند که بال داشته باشند چه اشکالی دارد؟ منتها ملائکه موجودات لطیفی هستند که از موجودات مادی بالاترند، در عین حال ممکن است در عالم آنها هم بال باشد، اما لازم نیست که جسم آنها جسم طبیعی مادی مانند جسم ما باشد که مرکب است از عناصر طبیعی، زیرا علاوه بر جسم مادی جسم مثالی هم داریم، نظیر اجسامی که در عالم خواب می‎بینید، این اجسام که در خواب دیده می‎شوند قطعا یک نحو وجودی دارند و عمق و طول و عرض هم دارند، ولی خواص جسم مادی را ندارند، ممکن است چیزی جسم باشد اما از سنخ عالم ماده نباشد، مانند جسمی که در عالم برزخ یا در قیامت و در بهشت و جهنم است؛ اجسام در آنجا غیر از جسم طبیعی دنیایی هستند، و لوازم آنها هم غیر از لوازم جسم طبیعی این عالم است.

ما چیزی را که ندیده ایم نمی توانیم منکر شویم و بگوییم وجود ندارد. چیزی را که درک نمی کنیم نمی توانیم بگوییم نیست. ملائکه ممکن است اجسام برزخیه باشند، منتها جسمهای لطیفی که ما آنها را با چشم مادی طبیعی نمی بینیم. ممکن است واقعا بال هم داشته باشند.