صفحه ۲۶۹

حضرت خورشید را تعبیر به چراغ می‎کند زیرا نورش از خودش است، اما قمر نورش از خورشید است و به همین جهت به او چراغ نمی گوید. قرآن هم این تعبیر را آورده است: (و جعل فیها سراجا و قمرا منیرا)سوره فرقان، آیه 61 در این آسمان چراغ و ماه نورانی قرار دادیم.

"فی فلک دائر"

(هر کدام از خورشید و ماه و ستارگان در یک فلک دور زننده.)

یعنی در یک مداری دایره وار هستند و هر کدام مدار مخصوصی دارند. ممکن هم هست که عبارت "فلک دائر" فقط مربوط به ماه باشد. یعنی ماه در یک مدار دایره ای دور می‎زند.

"و سقف سائر"

(و در یک سقف سیر کننده.)

حالا آیا مراد از این سقف سیر کننده آن جو است یا این که آسمانی بوده، همچنین آیا مراد ماه است یا همه آن ستاره های دیگر، این خیلی روشن نیست. اجمالا دلالت بر این دارد که یک چیز بالایی است ولی این که مثل این سقف هایی که در نظر ماست جسم باشد یا نه، معلوم نیست؛ اما یک مدار مخصوصی را که ماه در آن حرکت می‎کند می‎شود به سقف تعبیر کرد.

"سائر" یعنی سقف یا مداری که خود آن سیر کننده است. و شاید اشاره به این باشد که خورشید با این که ثابت است و در منظومه خودش حرکت دوری ندارد، ولی خودش مجذوب ستاره دیگری است به نام هیرکول که به طرف آن در جو حرکت دارد. در هر صورت یک نوع حرکتی برای خورشید هم هست. اما حالا اینجا این "فلک دائر و سقف سائر" ممکن است به خود ماه بخورد و

ناوبری کتاب