صفحه ۲۶۳

"ترد أوله الی آخره"

(باد اول آب را می‎برد تا آخرش.)

یعنی از این طرف آب را می‎زد می‎رفت تا آن طرف، و از آن طرف به این طرف. این تعبیر با حرکت دورانی مناسب است، که مثلا ماده مذاب شاید حرکت دورانی داشته باشد.

"و ساجیه الی مائره"

(و آب ساکن را به طرف متحرک آن می‎برد.)

"ساجی" اسم فاعل است، "سجی" به معنای "سکن" است؛ و "مائر" اسم فاعل است به معنای متحرک .

قرآن می‎فرماید: (و اللیل اذا سجی)سوره ضحی، آیه 2 سوگند به شب وقتی که سکون پیدا کرد. حضرت می‎فرماید: آب ساکن را به حرکت در می‎آورد به طرف متحرک آن "حتی عب عبابه" تا این که بالای آب خیلی ارتفاع پیدا می‎کرد و آب بالا می‎آمد و روی هم قرار می‎گرفت و این مقدمه بود که به کف برسد.

"حتی عب عبابه"

(تا این که کفها بالا آمد.)

"عب" به معنای "ارتفع" یعنی تا این که بالا آمد، مراد از "عباب" این است که ارتفاع پیدا کرد.

نظریه جدید خلقت زمین، و مقایسه آن با نهج البلاغه

"و رمی بالزبد رکامه"

(و آب متراکم کف انداخت.)

"رکام" یعنی آن که متراکم است، منظور این است که قسمتی که روی هم

ناوبری کتاب