صفحه ۲۵۲

در هر صورت فرمایش حضرت امیر(ع) این بود که: اول موجودی که در عالم ماده بوده است یک چیز مایعی بوده - حالا به صورت آب بوده یا نه کاری نداریم - این مایع اولیه بر باد مستقر بود. بعد حضرت می‎فرماید: باد دوم آمد و کارش فقط این بود که این آب را به هم بزند؛ یعنی ماده مذاب را به حرکت درآورد، و در اثر شدت حرکت کف به وجود آمده است، یعنی در حقیقت تکه هایی از آن جدا شد و به صورت بخارهایی متصاعد شد، از بخارها آسمان خلق شد، و از کف آن زمین به وجود آمد؛ این اجمال فرمایش حضرت بود. البته کلام حضرت به احتمالات گوناگون قابل تفسیر است و بر نظریات جدید به ویژه نظریه "سدیم" قابل حمل است، و نکته مهم محتمل بودن حمل کلمه آب و بخار به ماده مذاب و گاز است.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

ناوبری کتاب