آیت‌الله منتظری

است. به عبارت دیگر اکثریت قریب به اتفاق مردم جهان از هدایتها و تعالیم رسولان الهی بی بهره بودند. آیا شرایط مساعد برای ارسال رسل، فقط در عربستان وجود داشت ؟ و آیا خداوند فقط در عربستان توانست بر موانع غلبه کند؟ باید کمی بیندیشیم و به این سؤال پاسخ دهیم که از کدام شرایط و زمینه های مناسب برای بعثت پیامبران می‎توان سخن گفت که [به عنوان مثال ] در زمان پیامبر اسلام (ص) در هیچ جای جهان جز عربستان وجود نداشته، و از کدام موانع می‎توان سخن گفت که در صدها کشور و هزاران جزیره و شهر و روستا در سراسر جهان وجود داشته، ولی در عربستان وجود نداشته و همین باعث شده است که در آن زمان، خداوند فقط در عربستان پیامبری مبعوث کند؟"

در پاسخ به این سؤال گفته می‎شود:

در رد شبهه پیشین گفته شد که کارهای خداوند مطابق نظام اسباب و مسببات عادی می‎باشد؛ و در مواردی خاص استثنأ از حالت عادی خارج شده و به شکل معجزه و برخلاف نظام عادی جهان کاری انجام می‎شود.

پدیده بعثت پیامبران هر چند خود امری است غیرعادی و خارج از نظام مادی جهان، ولی شرایط و زمینه های آن و اسباب اجتماعی آن، امری است عادی و باید برطبق نظام معمول اسباب و مسببات محقق شود. همان گونه که شخص پیامبر- که باید دارای صلاحیتها و لیاقتهایی