صفحه ۳۲۵

"اگر به خاطر تو [ای محمد] نبود افلاک را خلق نمی کردم" نیز به آن اشاره دارد.

و هدف از خود انسان کامل بروز و ظهور اسماء و صفات خداوند است که در آینه نبوت و امامت نمایان می‎شود. به بیان دیگر هدف عالی از ایجاد نوع انسان، برترین افراد این نوع که همان انسانهای کامل هستند می‎باشد. و تحقق این نوع به وجود اولین فرد انسانی (آدم ابوالبشر) است که طبعا اولین فرد از انسان کامل می‎باشد، و تا زمانی که این نوع تحقق خارجی دارد انسان کامل در قالب افراد متفاوت (انبیا و ائمه (ع" موجود است؛ در غیر این صورت تخطی و تعطیل در وصول به غرض و علت غایی پیش می‎آید، و تخلف معلول همان گونه که نسبت به علت فاعلی محال است نسبت به علت غایی نیز محال می‎باشد.

در حقیقت انسان کامل همچون میوه های بسیار مطبوع و مطلوب باغبان است که انسانها به خاطر دسترسی به آنها اقدام به تهیه باغ و کشت درختان گوناگون و پرورش آنها و تحمل سختی های فراوان می‎نمایند. بدون تحقق هدف و غایت ذکرشده، خلقت جهان عبث و لغو می‎باشد. چنین غایتی در هر زمان باید وجود داشته باشد، وگرنه جهان مادی فلسفه وجودی خود را از دست می‎دهد و فانی خواهد شد.

روایاتی که با تعبیرات مختلف می‎گوید: "لو بقیت الارض بغیر امام لساخت"الکافی، ج 1، ص 179، حدیث 10؛ همین مضمون در احادیث 11، 12 و 13 آمده است. "اگر حجت خدا روی زمین نباشد زمین فرو می‎رود" ناظر به همین حقیقت است. در روایت متواتر بین شیعه و سنی آمده است:

ناوبری کتاب