صفحه ۳۲۳

معنوی باشد که از آن حضرت به مردم می‎رسد؛ و برای تفهیم موضوع، آن فواید را به فواید مادی و ظاهری که از ناحیه خورشید پشت ابر به زمین و اهل آن می‎رسد تشبیه نموده اند.

ولی با توجه به اینکه فواید باطنی شخص امام مربوط به کل عالم خلقت و همه موجودات - اعم از انسان و غیرانسان - می‎باشد، ممکن است منظور از دو روایت ذکر شده همان فواید ظاهری و اجتماعی باشد که به مردم می‎رسد، هرچند آنان متوجه نشوند و آن حضرت را مشاهده نکنند و یا نشناسند؛ چنان که در حدیث بعدی از نهج البلاغه به آن اشاره شده است.

4 - حضرت امیر(ع) در مورد ملاحم و فتنه ها و حوادث آخرالزمان فرموده اند:

"آگاه باشید آن کسی که از ماست و این حوادث را مشاهده می‎کند با چراغی روشن راه پیماید و با الگویی همچون الگوی صالحین در آن حوادث عمل می‎کند، تا گرفتاری را نجات و اسیری را آزاد و تجمعاتی را متفرق و تفرقه هایی را مجتمع نماید، در حالی که مردم او را نمی بینند و کسی از او اثری نمی یابد هرچند پیگیری نماید"."ألا و ان من أدرکها منا یسری فیها بسراج منیر و یحذو فیها علی مثال الصالحین لیحل فیها ربقا و یعتق فیها رقا و یصدع شعبا و یشعب صدعا، فی سترة عن الناس لایبصر القائف اثره ولو تابع نظره". (نهج البلاغه صبحی صالح، خطبه 150).

از این خطبه به خوبی استفاده می‎شود که در زمان غیبت از ناحیه حضرت مهدی (عج) فواید ظاهری به مردم می‎رسد و اجتماعاتی را

ناوبری کتاب