صفحه ۶۱

دینی حجت و رسول باطنی نامیده می‎شود - می‎تواند در برابر وسوسه و فریب شیطان و یا شیطان نماها بایستد. همین سخن را در مورد مواجهه آدمیان با معجزات مدعیان نبوت نیز می‎توان تکرار کرد. وقتی یک مدعی نبوت برای اثبات صدق مدعای خود معجزه ای انجام می‎دهد، مخاطبان می‎توانند از او بپرسند که انجام این معجزه چگونه و مطابق کدام دلیل عقلی و منطقی صدق مدعای تو (مبنی بر نبوت) را اثبات می‎کند؟."

در پاسخ به نقد نویسنده نسبت به مقدمه اول می‎گوییم:

اولا: چنان که قبلا در رابطه با تفاوت جوهری معجزه و سحر و جادو گفته شد، عقل حکم می‎کند که محال است معجزه به دست شخص غیرمرتبط با خداوند و مبادی عالیه مافوق الطبیعة انجام گیرد، زیرا صدور معجزه عقلا متوقف است بر رسیدن صاحب معجزه به مقام قرب کامل به خداوند و عبور از عالم طبیعت و مثال و وصول به عالم عقول. و تشخیص آن، گاه با خواص و کارشناسان مربوطه و گاه با عقول همگانی است، همان طور که عقل حکم عدل در تمیز و جدا نمودن حقایق از اباطیل است.

و ثانیا: بر فرض اینکه امکان معجزه توسط شخص دروغگو را بپذیریم درصورتی که خداوند توسط چنین شخصی معجزه را محقق سازد و راهی برای شناخت بطلان ادعای او فراروی انسان قرار ندهد قهرا گمراه شدن افراد به حق تعالی استناد می‎یابد و این امری است که با

ناوبری کتاب