آیت‌الله منتظری

این صورت نسبت دادن صفاتی مانند اراده، علم، حکمت، عدالت، خیرخواهی و... به او معنای معقولی نخواهد داشت."

پاسخ:

در پاسخ به این قسمت از شبهه او گفته می‎شود:

هرگز مبنای اوصاف کمالی که به خداوند نسبت داده می‎شود قیاس کردن خداوند به انسان نمی باشد. در سخن هیچ فیلسوف مسلمان و متکلمی چنین قیاسی دیده نمی شود. مبنای صفات کمالی خداوند را می‎توان چنین گفت: کمال بر دو قسم است:

1 - کمالی که به ملاحظه تخصص و تقید هستی به مرتبه ای خاص و نوعی مخصوص ثابت است مانند اینکه کمال درخت خرما به این است که خرما بدهد، کمال اسب مثلا به این است که بارکش یا مرکب سواری نیکی باشد و کمال انسان به این است که قوای ادراکی و تحریکی خود را به فرمان عقل نظری و عملی خویش درآورد.

2 - کمالی که به لحاظ تخصص و تقید هستی به مرتبه و نوعی خاص نیست بلکه کمال هستی به طور مطلق و به عنوان ذات هستی می‎باشد که اصطلاحا کمالات وجودی و مساوق با وجود نامیده می‎شوند که همانند و همپای وجود دارای مراتب تشکیکی است مانند حیات، علم، اراده و... و حکمت که خود زیر مجموعه علم است. و کمالات