صفحه ۴۱

اینکه حضرت موسی (ع) از دانش و تجربه دیگری فراتر از سحر و جادو استفاده کرده است - آن گونه که نویسنده مدعی آن می‎باشد - احتمال معقول و منطقی نیست، بلکه به خلاف آن اطمینان داریم.

از طرفی، این معنا بین حاضران در صحنه اعجاز حضرت موسی (ع) مسلم و قطعی بود که تبدیل یکباره چوب به اژدها یا سحر است و یا از طرف خداوند به شکل معجزه؛ و حتی فرعون نیز که شکست خورده بود، حضرت موسی (ع) را متهم نکرد به این که شاید او از دانش و تجربه دیگری غیر از سحر و معجزه استفاده کرده باشد. به نظر فرعون نیز امر اژدها شدن عصای موسی (ع) منحصر در سحر بودن یا معجزه بودن بود، ولی فرعون زیر بار معجزه بودن آن نرفت و حضرت موسی (ع) را ساحر و حتی معلم و استاد سحره قلمداد کرد.

نکته دوم: برفرض قبول این مدعا که در آن روزگار دانش و تجربه ای فراتر از سحر بوده که می‎توانسته است چوب را اژدها نماید، اما احتمال فرا گرفتن و تحصیل چنین دانشی برای شخصی مانند حضرت موسی (ع) که مدتی تحت نظارت دربار فرعون بوده و سپس شغل رسمی او شبانی و چراندن گوسفند در بیابانها و صحراها بوده است، احتمال فوق العاده ضعیف و غیر قابل اعتنا می‎باشد. فراگیری دانش های بشری مستلزم لوازمی است که در مورد حضرت موسی (ع) متصور نبوده است.

ناوبری کتاب