آیت‌الله منتظری

معجزه فعلی است، که حتی قرآن هم از بعد فصاحت و بلاغت، معجزه فعلی است گرچه از نظر مفاد خود معجزه قولی یعنی محتوایی است.

2 - مرحله دوم که پس از مرحله نخست حاصل می‎شود تمرکز عقول به مفاد رسالت رسول است که در این مرحله که همان معجزه قولی می‎باشد، رسول با معارف بلند توحیدی دفائن عقول و فطرت های خفته انسانها را بیدار نموده و آنچه از معارف که با عقل و فطرت آنان اصطکاک نداشته و همسان است به آنها القاء می‎نماید. و شاید بدین جهت بود که ساحران در زمان فرعون که از خواص متوسط بودند پس از القای عصای موسی (ع) و بلعیدن سحرها گفتند: (انا الی ربنا منقلبون) یعنی ما به سوی پروردگارمان برگشتیم و نگفتند: "انا الی رب موسی منقلبون" اگر به صرف بلعیدن سحرها توسط عصا ایمان می‎آوردند باید "الی رب موسی" می‎گفتند، ولی این بلعیدن زمینه ای بود تا به رسالت موسی (ع) که با فطرت آنان سازگار بود ایمان بیاورند، لذا "الی ربنا" گفتند. البته ممکن است برای توده مردم در همان مرحله اول علم به حقانیت رسالت مدعی پیدا شود و نبوت او اثبات گردد و آنها هم در همان مقدار معذورند و مأجور، ولی باید بین معذور بودن و کشف از حقیقت که مورد بحث است تفکیک شود.

و خامسا: بر فرض این که روزگاری رشد علمی بشر به جایی برسد که بتواند همان کار معجزه را انجام دهد و مثلا از چوب یا سنگ و مانند