جمعشان کرده بود - پیش خود نگفتند: ممکن است اژدها شدن عصا علت عادی داشته باشد و یا روزی فرا رسد که بشر به علت عادی آن دسترسی پیدا کند، بلکه همان اطلاعات آنان از فن سحر و جادو کافی بود برای یقین آنها به غیر عادی بودن کار حضرت موسی (ع) و این که چنین کاری از راههای بشری امکان ندارد.
و از طرف دیگر، مردم نیز با اتکاء و اعتماد به تصدیق کارشناسان به غیرعادی بودن آن یقین پیدا کردند و ایمان آورند.
ثالثا: میتوان گفت یقین مردم عادی نیز ناشی از برهان است، زیرا - چنانکه گفته شده - برهان قیاسی است که مقدمات آن یقینی باشد.محمد رضا مظفر، المنطق، ص 313. و مقدمات یقینی شش قسم است که یک قسم آن مشاهدات میباشدهمان، ص 282 و 284. بنابراین مردم به طور ارتکازی در بسیاری از موارد (یا حداقل در امور مهم زندگیشان) به یقین برهانی میرسند. مثلا در قضیه مار شدن عصا میگویند: این عصا را دیدیم که مار شد (این مقدمه یقینی است، چون مشاهد است)؛ و هیچ عصایی به طور عادی مار نمی شود (چون ندیده و نشنیده ایم و برخلاف نظام علمی شناخته شده است)؛ پس این عصا به طور عادی مار نشده است. سپس این نتیجه یقینی را در قیاس دیگری میگذارند و میگویند: این عصا به طور عادی مار نشده است و هر
.jpg)
