صفحه ۹۰

نفی می‎کند؛ اما جهاد ابتدایی به معنای ارائه دین اسلام و ارزشهای آن به سایر ملتها و رفع ظلم حاکمیت های ظالمانه از آنان و ایجاد زمینه تحقق عدالت و توحید با انتخاب و اختیار خود ملتها در اسلام وجود دارد.

و درحقیقت بازگشت جهاد ابتدایی به این معنا به جهاد دفاعی یعنی دفاع از مظلومین و عدالت است، که شاید از آیه 75 سوره نساء استفاده شود: (و ما لکم لاتقاتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدان الذین یقولون ربنا أخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا.) از این آیه سه نکته برای مشروعیت قتال و جهاد استفاده می‎شود:

1 - این که مردمی که برای آنان قتال می‎شود، به استضعاف و ناتوانی کشیده شده باشند.

2 - گرایش به توحید و خدا و حق در آنها دیده شود. این معنا از جمله (الذین یقولون ربنا...) استفاده می‎شود.

3 - در مقام نجات خود از ظلم و استمداد و طلب یاری برآمده باشند. این نکته از جمله (اخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا) استفاده می‎شود.

با توجه به آنچه گفته شد روشن می‎شود که جنگهای صدر اسلام توسط پیامبراکرم (ص) و حضرت امیر(ع) همگی جنبه دفاعی داشته است و هیچکدام در راستای تحمیل عقیده و اکراه بر دین و کشورگشایی مصطلح نبوده است.

ناوبری کتاب