آیت‌الله منتظری

دیه و نحوه محاسبه آن نسبت به جنایت غیرعمدی است؛ ولی در جنایت عمدی اصل، قصاص است و طرفین می‎توانند بر دیه و مقدار آن کم یا زیاد به توافق برسند.

[رابطه مقادیر دیات با خسارت وارده ]

ج - با توجه به اینکه هدف اساسی از تشریع دیات، نوعی جبران خسارت و پیشگیری از آسیب رسانی به دیگران است احتمال دارد مقدار دیات تعیین شده در روایات نظر به شرایط زمانی خاصی بوده است که آن مقدار برای جبران خسارت کافی بوده یا ترمیم جنایت وارده و آثار آن ممکن نبوده است؛ پس اگر در زمانی جبران خسارت به بیش از مقدار دیه معینه ممکن باشد؛ گفته شود: پرداخت تمام هزینه بهبودی مجنی علیه بر عهده جانی باشد؛ از طرف دیگر می‎توان گفت: جبران خسارات و درمان آنها از سیره های راسخ عقلایی است که قطعا در زمان شارع نیز بوده است، و اثبات دیه در شریعت به معنای عدم لزوم جبران خسارات و پرداخت هزینه درمان نیست. البته با توجه به این که در روایات معمولا سخنی از هزینه درمان نیامده است با اینکه لزوم آن یک امر عقلایی است، معلوم می‎شود در تشریع دیه، هزینه درمان نیز ملاحظه شده است؛ پس اگر در زمانی هزینه درمان بیش از دیه باشد می‎توان با توجه به سیره راسخ عقلایی گفت: جانی باید مابه التفاوت هزینه درمان و دیه را نیز بپرازد. و شاید اینکه در بعضی روایات در