آیت‌الله منتظری

سؤالات زیر در این باره مطرح است:

1 - چاره مشکل چیست ؟

2 - آیا می‎توان از حکم ضمان عاقله چشم پوشی کرد؟

3 - آیا می‎توان گفت این حکم در زمان حال دیگر لازم الاجراء نیست ؟

4 - آیا در صورت مثبت بودن پاسخ این سؤالات می‎توان خود جانی را مسئول پرداخت دیه تلقی کرد یا خیر؟

برای بررسی بهتر طرح مسأله "ضمان عاقله" و مشکلات پیرامون آن موضوعات زیر قابل طرح و بررسی است:

1 - بررسی تاریخ مسأله ضمان عاقله.

2 - بررسی معنای لغوی و اصطلاحی عاقله.

3 - بررسی نحوه برخورد فقها با ضمان عاقله.

4 - بررسی قیودی که ممکن است در ضمان عاقله مؤثر باشند، مانند:

الف - وجود قرارداد و پیمان میان جانی و عاقله.

ب - وجود رابطه نصرت و یاری متقابل میان جانی و عاقله.

ج - فراوانی افراد عاقله و شرایط فعلی جامعه.

د - تغلیظ دیه در ماههای حرام.

موضوع دیگری که در باب دیات مطرح است و در ماده 299 قانون مجازات اسلامی بیان شده است:

"دیه قتل در صورتی که صدمه و فوت هر دو در یکی از چهارماه حرام (رجب، ذیقعده، ذیحجه و محرم) و یا در حرم مکه معظمه واقع