صفحه ۱۳۱

و در مورد قصاص آمده است: (و کتبنا علیهم فیها أن النفس بالنفس والعین بالعین ...) همان، آیه 45. مفاد دو آیه اخیر هم برای بنی اسرائیل در تورات مقرر شده بود و هم برای امت اسلامی.

از طرف دیگر هیچ لزوم عقلی و نقلی وجود ندارد که حکم رجم مستقیما و صریحا در قرآن وجود داشته باشد تا گفته شود نبودن آن در قرآن مستلزم وجود نقص در قرآن است، و آیاتی که مفاد آنها این است که در کتاب همه چیز گفته شده - مانند آیه شریفه: (ما فرطنا فی الکتاب من شئ) سوره انعام (6)، آیه 38. و تبیان هر چیزی در کتاب است، مانند آیه شریفه: (و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شئ) سوره نحل (16)، آیه 89. و تفصیل هر چیزی در کتاب است مانند آیه شریفه: (و لکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل کل شئ) سوره یوسف (12)، آیه 111. - در مقام بیان این نیست که همه احکام به نحو تفصیل در قرآن ذکر شده است. بلکه مفاد آیه 38 سوره انعام این است که خداوند در کتاب تکوین یا اعم از کتاب تکوین و تشریع چیزی را ناقص نگذاشته است. اگر مراد کتاب تکوین باشد، مقصود این است که در نظام هستی هر آنچه لیاقت وجود و هستی داشته است خداوند به آن، وجود و هستی داده است. و اگر مراد کتاب تشریع یعنی کلام الهی و قرآن باشد، مقصود این است که آنچه نیاز انسان برای رسیدن به سعادت و فلاح بوده در قرآن هرچند به طور کلی و اشاره ذکر شده است. و این معنا هرگز مستلزم این نیست

ناوبری کتاب