صفحه ۹۰

بین رفت دست احیا کننده از آن کوتاه می‎شود و دیگری می‎تواند آن را احیا کند و خراج آن را به امام بپردازد.

5 - اینکه قائم آل محمد(ع) که مقتدر و مبسوط الید است می‎تواند زمین را از کسی که در آن است بگیرد، البته آن را از شیعیان نمی گیرد، شاید از آنرو که علاقه و محبت ویژه ای به آنان دارد.

مقتضای همه این موارد این است که زمین همواره زیر نظر امام است و مثال این مورد مثال کسی است که قناتی را احداث می‎کند و آن را برای منطقه ای فراهم می‎آورد، آنگاه می‎گوید: هر کس بخشی از این منطقه را آباد کرد از دیگران نسبت بدان احق و اولی است، و معنای آن جز این نیست که وی احق و اولی به تصرف است و آثار احیاء آن برای وی محفوظ است نه اینکه وی مالک رقبه زمین شده باشد و علاقه مالک از آن بریده باشد.

2 - در وسایل از شیخ به سند خود، از محمد بن علی بن محبوب، ازمحمد بن حسین، از حسن بن محبوب، از عمر بن یزید، آمده است که گفت: شنیدم مردی از اهل کوهستان از امام صادق (ع) درباره مردی که زمین مواتی که صاحبان آن رهایش کرده بودند گرفته و آن را آباد کرده و در آن نهرها روان ساخته و خانه ها بنا کرده و نخل و درختان دیگر کاشته، پرسش می‎کرد، امام صادق (ع) فرمود: "امیرالمؤمنین (ع) می‎فرمود: کسی از مؤمنان که زمینی را آباد کند برای اوست، و بر اوست که در زمان آرامش مالیات آن را به امام بپردازد، پس چون قائم (ع) ظهور کرد، خود را آماده کند که آن را از وی بگیرد."تذکره ‏401/2.

ظاهرا مراد از "عمر بن یزید" عمر بن محمد بن یزید بیاع سابری [فروشنده نوعی

ناوبری کتاب