آیت‌الله منتظری

اشاره شد، و بر مخالف احتجاج می‎شود به آنچه روایت نموده اند که [پیامبر(ص)] فرمود: "هر که زمین مرده ای را احیا کند از آن اوست" و نیز این جمله: "هر کس بر زمینی دیوار بکشد از آن اوست" و مراد همه اینها این است که وی سزاوارتر به تصرف است، زیرا وی با اجازه در احیاء مالک رقبه زمین نمی شود."مبسوط ‏370/3.

10 - در باب احکام زمینهای سرایر آمده است: "نوع چهارم: هر زمینی است که اهل آن از آن کوچ کرده اند، یا موات بوده و احیا شده یا جنگل و غیر آن بوده و اکنون تبدیل به زمین کشاورزی شده، که همه این زمینها از آن امام است و کسی را در آن بهره ای نیست و او می‎تواند انواع تصرفات از قبیل گرفتن، بخشیدن، خرید و فروش به هر گونه که صلاح می‎داند در آن انجام دهد، و او می‎تواند آنها را بر اساس نصف یا ثلث یا ربع درآمد، به افراد واگذار کند، و می‎تواند پس از پایان قرارداد آن را از فردی بگیرد و به دیگری واگذار کند. و از این زمینها استثناء شده زمینی که پس از موات شدن احیا شده است، که آن کسی که آن را احیا کرده از دیگران نسبت بدان سزاوارتر است، تا هنگامی که آنچه را دیگران می‎پردازند بپردازد؛ پس اگر سرباز زد امام می‎تواند آن را از دست وی بگیرد و به دیگری واگذار کند، چنانکه در برخی روایات آمده است."مهذب ‏183/1.

11 - در احیاء الموات شرایع آمده است: "و اجازه او شرط است، پس هنگامی که اجازه داد کسی که آن را احیا کرده اگر مسلمان است مالک آن می‎شود... و هر زمینی که به ملکیت مسلمانی در آمده است برای او و پس از وی برای وارث اوست، و اگر مالک شناخته شده ای ندارد برای امام (ع) است و احیاء آن مگر با اجازه او جایز نیست و اگر کسی بدون اجازه وی آن را احیا کرد مالک نمی شود. و اگر امام (ع) غایب باشد احیا کننده سزاوارتر