است که از باران مشروب نمی شود. ولی روان ساختن آب بر زمین و آبیاری آن شرط نیست، و اگر چاه یا قناتی حفر نکرده است در این مورد شافعیه دو نظر دارند، و خلاصه کلام اینکه آب دادن در تحقق احیا نقشی ندارد.
وزمین های کوهستانی که آبیاری آن امکان پذیر نیست و تنها با آب باران سیراب میشود برخی از شافعیه گفته اند در آنجا احیا نیست نظر موجه این است که مالکیت آن به حفاظت و حراست و جمع آوری سنگها و جمع کردن خاک بر اطراف آن حاصل میشود.
و آیا برای ملکیت زمین کشاورزی زراعت در آن شرط است ؟ ظاهرا شرط نیست، برای اینکه کشاورزی کسب منفعت آن است نه شرط احیاء آن، همانگونه که در احیاء خانه سکونت در آن شرط نیست و این یکی از دو نظر شافعی است و نظر دیگر وی این است که شرط است.
مسأله: اگر بخواهد باغی را احداث کند باید دیوار کشی کند. و برای دیوارکشی عادت محل مورد نظر است و برخی گفته اند: همانگونه که در زراعت گفته شد باید آب نیز بدان برساند. و آیا کاشتن درخت معتبر است یا نه ؟ کسی که در کشاورزی زراعت را شرط میداند در ایجاد باغ به طریق اولی کاشتن درخت را شرط میداند، و کسانی که معتبر نمی دانند دو دسته اند و عمده آنان نشاندن درخت را شرط میدانند، و فرق آن نیز این است که قبل از کشت عنوان مزرعه بر زمین صادق است ولی پیش از نشاندن درخت عنوان باغ بر زمین صادق نیست. و درست تر این است که بگوییم یکی از این دو: کشیدن دیوار و یا کاشتن درخت برای تحقق نام باغ و بستان الزامی است."قیمت یک سپر در آن روزگار به اندازه یک چهارم دینار بوده است، که موجب اجراء حکم قطع دست میباشد.
این روایت پیامبر(ص) که فرمود: "کسی که بر زمینی دیوار بکشد از آن اوست،" صراحتی در احیا ندارد، ممکن است از قبیل تحجیر باشد، و لام در آن برای مطلق اختصاص و اولویت باشد، مانند روایت سمره از آن حضرت (ص) که فرمود: "کسی که
.jpg)
