صفحه ۵۳

شافعیه گویند: تحجیر مفید ملکیت است. و مشهور این است که آن تنها اولویت را می‎رساند زیرا احیا اگر مفید ملکیت باشد لازم است که شروع در آن نیز احقیت را برساند همانند تعیین قیمت مبیع و طلب واگذاری در صورت خریداری.

5 - از زمینهایی نباشد که امام به دیگری واگذار کرده است، زیرا واگذاری امام در موات دخالت دارد، بلکه به نظر ما مالک اصلی موات امام است، پس وی می‎تواند زمینی را که موات است و سنگچین نشده به کسی واگذار کند، و کسی که به وی واگذار شده اولی از دیگران است، و واگذاری تخصیص واحقیت می‎آورد همانند سنگچین کردن، و دیگران نمی توانند برای وی مزاحمتی ایجاد کنند و نمی توانند با احیا خود این حق را از وی سلب نمایند.

6 - از مکانهایی نباشد که پیامبر(ص) آن را قرقگاه قرار داده است، مراد از قرقگاه این است که آن حضرت قسمتی از زمین را به چرای چارپایان بخصوص اختصاص داده باشد و مردم را از چرای چارپا در آن ممنوع کرده باشد. قرقگاه گاهی برای شخص پیامبر خداست و گاهی برای مسلمانان است بر اساس آنچه از پیامبر خدا(ص) روایت شده است که فرمود: "قرقگاهی جز برای خدا و پیامبر خدا نیست" و به نظر ما امام می‎تواند قرقگاهی برای خود و یا برای شتران صدقه و چارپایان جزیه و اسبان مجاهدان همانگونه که پیامبر(ص) قرار می‎داد قرار دهد؛ اما به جز امام و پیامبر(ص) هیچ یک از مسلمانان نمی توانند قرقگاهی برای خود و دیگران اختصاص دهند، بر اساس فرمایش آن حضرت (ص) که فرمود: "قرقگاه جز برای خدا و پیامبرش نیست.)")جواهر ‏54/38.

مرحوم علامه شرایط احیاء را پنج چیز گفته اند ولی در توضیح شش مورد را بر شمرده اند و قرقگاه نبودن را بر آن علاوه نموده اند. و آیا مراد از امام در واگذاری و یا

ناوبری کتاب